مراسم رونمایی از دستاوردهای جدید شرکت فناوری‌های بن یاخته رویان چهارشنبه 25 آبان ماه 1401 با حضور دکتر حسن مسلمی نائینی رییس جهاددانشگاهی، دکتر مهدی اسلام پناه معاون رییس جمهور و رییس سازمان ملی استاندارد ایران، دکتر امیرعلی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری سلول‌های بنیادی و ریاست مرکز جامع سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی، دکتر عبدالحسین شاهوردی رییس پژوهشگاه رویان و دکتر مرتضی ضرابی، مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان برگزار شد.

رییس جهاددانشگاهی در این مراسم با بیان اینکه همواره غبطه می‌خورم از این‌که رهبر انقلاب در دیدار با نخبگان از پژوهشگاه رویان و اقداماتی که زنده‌یاد مرحوم کاظمی آشتیانی در این پژوهشگاه انجام داده‌اند، یاد می‌کنند گفت: تحقیقات در حوزه سلول‌های بنیادی در کشورمان در سال‌های اخیر رشد بسیاری داشته و زمینه استفاده درمانی از این سلول‌ها را برای بیماران مختلف که بعضاً صعب‌العلاج هستند فراهم کرده است.

وی با اشاره به اینکه سلول درمانی به‌عنوان یک تحول در دنیای پزشکی به‌حساب می‌آید و پیشرفت‌های صورت گرفته در این زمینه نویدبخش آینده درخشان در حوزه پزشکی بازساختی خواهد بود تأکید کرد: خوشبختانه با اقدامات به‌موقع و تلاش‌هایی که در پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی به همت مرحوم کاظمی آشتیانی و همکارانش انجام‌شده است که در حال حاضر نیز ادامه دارد، جمهوری اسلامی ایران در زمره کشورهای پیشرو در حوزه دانش سلول‌های بنیادی قرارگرفته است.

دکتر مسلمی نائینی با اشاره به اینکه تلاش‌هایی که تاکنون در پژوهشگاه رویان در جهت دستیابی به چرخه کامل دانش فنی سلول‌های بنیادی صورت گرفته، ستودنی است ادامه داد: جداسازی، استحصال و نگهداری و برای مدت طولانی سلول‌های بنیادی در این پژوهشگاه انجام‌شده است.

وی با بیان اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد سلول‌های موجود در خون‌بند ناف سرشار از سلول‌های بنیادی از نوع خون‌ساز است که می‌تواند برای درمان بسیاری از بیماری‌ها خصوصاً بیماری‌های خونی مورد استفاده قرار گیرد افزود: اما این سلول‌ها به‌عنوان یک زباله بیولوژیکی بعد از تولد نوزاد دور انداخته می‌شد که بانک خون بند ناف رویان نیز برای همین امر مهم شکل‌گرفته است و در حال حاضر نزدیک به ۱۹۰ هزار نمونه خون‌بند ناف در آن ذخیره‌شده است.

رییس جهاددانشگاهی با بیان اینکه در این مرکز امکان فراوری از سایر محصولات زایمانی نیز فراهم‌شده است ادامه داد: خون‌بند ناف، پرده جنینی و سلول‌های مختلفی در جفت وجود دارد که همگی در حوزه پزشکی به‌عنوان محصولات ارزشمند و قابل‌استفاده در درمان به‌حساب می‌آیند و گفته‌ شده است که خون‌بند ناف به‌عنوان یک پس‌انداز سلامتی فرزندان محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه پیشرفت در حوزه سلول‌های بنیادی و توسعه کارآزمایی های بالینی آینده روشنی را پیش روی ما در حوزه پزشکی بازساختی قرار می‌دهد گفت: به امید خدا باتجربه به‌دست‌آمده در پژوهشگاه رویان بتوانیم در حوزه‌های مختلف مهندسی، کشاورزی و سایر زمینه‌های فعالیت جهاددانشگاهی ده‌ها رویان دیگر راه‌اندازی کنیم.

تلفیق فناوری‌های پزشکی و مهندسی توسط جهاددانشگاهی

دکتر حمیدیه نیز در این مراسم با تشبیه جریان علم و فناوری کشور به یک قطار، از جهاددانشگاهی به‌عنوان لوکوموتیو این قطار نام برد و گفت: اگر خود جهاددانشگاهی را نیز همانند یک انگشتر در نظر بگیریم، نگین آن پژوهشگاه رویان است.
وی با تقدیر از فعالیت‌های پژوهشگاه رویان ادامه داد: هم‌اکنون فعالیت‌های رویان در زمانی قرارگرفته که باید توجه ویژه ای به بحث صادرات داشته باشد، زیرا این حوزه بازار مهمی خواهد داشت.

دکتر امیرعلی حمیدیه با بیان اینکه سلول بنیادی یک‌رشته بین‌رشته‌ای است، تأکید کرد: این فناوری شانه‌به‌شانه مهندسی و بیولوژی است و ضروری است از تیم مهندسی قوی بهره مند شد و این کار فقط پزشکان علوم پایه سلولی نیست، بلکه نیاز به مهندسانی دارد که در رشته های مختلف هستند تا بتوانند این حوزه را پیش ببرند.

وی با بیان اینکه نمی‌توانیم خط و خطوطی بین علوم بکشیم و باید یک زبان مشترک ایجاد شود گفت: تلفیق فناوری‌های پزشکی و مهندسی توسط جهاددانشگاهی به خوبی انجام گرفته است و باید این امور حمایت شود.

وی با اشاره به پالایشگاه ضایعات زایمانی گفت: هر چیزی که خدا آفریده دور انداختنی نیست؛ ۳۷ محصول از این ضایعات قابل تولید است.

بانک بند خون رویان در منطقه نمونه است

دکتر عبدالحسین شاهوردی، رییس پژوهشگاه رویان نیز در این مراسم گفت: بانک خون بند ناف رویان در ابتدا به شکل بانک خصوصی وبا حدود ۵۰ میلیون تومان شکل گرفت، اما امروز به صورت بانک عمومی و خصوصی اداره می شود.

عضو هیات امنای جهاددانشگاهی ادامه داد: این موسسه امروز به‌عنوان یک سرمایه ملی است و از کشورهای منطقه و حتی ایرانیان خارج از کشور برای نگهداری خون بند ناف مراجعه می‌کنند.

دکتر شاهوردی با بیان اینکه بانک بند خون رویان در منطقه نمونه است ادامه داد: هدف ما این است که امید را در بیماران زنده نگه‌داریم و برای کاهش آلام آن‌ها قدمی برداریم؛ همچنین نسل جوان نیز بدانند که در کشور می‌توانند کارهای ارزشمندی انجام دهند.

ذخیره 190 هزار نمونه در بانک خون بند ناف رویان

دکتر ضرابی نیز در این مراسم با اشاره به تاریخچه شکل گیری شرکت فناوری بن یاخته های رویان و بیان اینکه این شرکت با همت مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی شروع به کار کرد گفت: هم اکنون در بانک خصوصی خون بند ناف رویان  ۱۸۵ هزار و بانک عمومی پنج هزار و 100 نمونه ذخیره شده است و از این نظر بزرگترین بانک خون هیبرید در خاورمیانه هستیم.

وی با بیان اینکه خون بند ناف ۸۰ تا ۲۰۰ میلی لیتر است که می‌تواند به هنگام زایمان در فرصت پنج تا هفت دقیقه‌ای جمع آوری شود، تأکید کرد: این نمونه‌ها بعد از جمع آوری به بانک خون بند ناف منتقل و در تانک‌های آبی نیتروژن مایع نگهداری می‌شود.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان ادامه داد: در زمان نگهداری نمونه‌های خون بند ناف، سلول‌های این نمونه‌ها جداسازی شده و در دمای منفی ۱۹۶ درجه نگهداری خواهند شد.

به گفته وی بانک خون بند ناف رویان ۴۵ دفتر نمایندگی در تمام استان‌ها دارد که هر یک از آنها می‌توانند نمونه‌های ارسال شده را به صورت مجزا در بانک عمومی و خصوصی ذخیره سازی کنند.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان با تأکید بر اینکه بانک خون بند ناف رویان بزرگترین بانک در کشورهای آسیای غربی محسوب می‌شود و تا کنون بیش از هزار بیمار پذیرش کرده ایم 480 پیوند داشتیم گفت: در حال حاضر استان‌های خراسان رضوی، اصفهان، خوزستان، فارس، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمان، همدان، البرز و کرمانشاه جزو استان‌هایی هستند که بیشترین نمونه‌های خون بند ناف را ذخیره سازی کرده اند.

دکتر ضرابی با اشاره به درصد ذخیره سازی نمونه‌های خون بند ناف از نظر جنسیتی گفت: به صورت کلی ۵۵ درصد این نمونه‌ها مربوط به نوزادان پسر و ۴۵ درصد مربوط به نوزادان دختر است؛ همچنین ۱۷ درصد نمونه‌های ذخیره شده حاصل زایمان طبیعی و ۸۳ درصد حاصل زایمان سزارین هستند.

وی درباره کاربرد سلول‌های بنیادی خون بند ناف، گفت: با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف می‌توان بیش از ۸۰ بیماری خونی و غیرخونی را درمان کرد. در حال حاضر بیشترین کاربرد در درمان بیماری‌های خونی شامل تالاسمی، انواع سرطان خون، بیماری‌های نقص ایمنی و کم خونی‌های مادرزادی است.

دکتر ضرابی با بیان اینکه پالایشگاه محصولات زایمانی از جمله اقدامات رویان است که قرار است در پارک فناوری پردیس راه اندازی شود، گفت: بیش از ۱۵ محصول از این محصولات زایمانی می توان به تولید رساند.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان در خصوص پیوندهای انجام شده با استفاده از نمونه‌های خون بند ناف اظهار داشت: ۳۱ بیمار در حوزه بیماری‌های خونی (تالاسمی، سرطان خونی، نقص ایمنی، آنمی آپلاستیک)، ۵۵ بیمار فلج مغزی و پنج بیمار اتیسم با سلول‌های بنیادی خون بند ناف درمان شده اند.

دکتر ضرابی تصریح کرد: انجام بیش از ۴۰۰ کارآزمایی بالینی در دنیا برای بیماری‌های اطفال و بالغین با سلول‌های بنیادی خون بند ناف در حال انجام است. این بیماری‌ها شامل فلج مغزی، اوتیسم، ناهنجاری‌های قلبی نوزادان، اس ام ای، آسفکسی، دیابت، سکته مغزی، آلزایمر، ام اس، پارکینسون، آرتروز، صدمات نخاعی، آرتریت روماتوئید، آنفارکتوس قلبی می‌شود.

وی گفت: همچنین کارآزمایی های بالینی برای بیماری فلج مغزی (شروع فاز ۳ در سال ۱۴۰۱)، بیماری اتیسم، بیماری آرتروز و ای ال اس (شروع در ۱۴۰۱) در کشور ما در حال انجام است.

وی خاطرنشان کرد: این پانسمان سرشار از پروتئین و فاکتور رشد برای ترمیم و بازسازی بافت است.

دکتر ضرابی با بیان اینکه بانک بافت بند ناف نیز از دیگر دستاوردهای محققان در بانک خون بند ناف رویان است، تصریح کرد: این بانک منبع غنی از سلول‌های بنیادی مزانشیم است که در سلول‌های درمانی برای بیماری‌های غیرخونی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در این بانک بدون نیاز به تطابق ژنتیکی می‌توان نمونه‌ها را به همراه خون بند ناف ذخیره سازی کرد.

وی افزود: از دیگر دستاوردهای محققان کشور با همکاری بانک خون بند ناف رویان می‌توان به سرم خون بند ناف اشاره کرد که مشتق از خون بند ناف انسانی بوده و کاربردهای تحقیقاتی و درمانی دارد. این سرم ایمن تر از نمونه حیوانی بوده و قابلیت بهینه سازی شرایط کشت سلول جهت سلول درمانی دارد.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان بیان کرد: یکی دیگر از محصولات تولید شده کنترل هوشمند زنجیره تأمین سرما است که نمونه‌های خون بند ناف و محصولات بیولوژیکی که حساس به دما هستند، در زمان انتقال از بیمارستان به بانک خون بند ناف در آن نگهداری می‌شوند. این سامانه طراحی شده شرایط انتقال را فراهم کرده تا محصولات بیولوژیک به صورت سالم به بانک خون بند ناف انتقال یابند.

در این آیین پس از بازدید دبیر ستاد از بخش های مختلف حوزه درمان ناباروی پژوهشگاه رویان و همچنین بازدید از نمایشگاه دستاوردهای حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی و محصولات تولید شده توسط هسته های فناور و شرکت های نوپا و دانش بنیان، از اولین نمونه مخزن یا تانک نگهداری ازت مایع؛ سرم خون بند ناف؛ پرده آمنیوتیک؛ بانک سلول مزانشیمی بافت بند ناف؛ ذخیره ساز یا بانک بافت بند ناف و ابزار کنترل هوشمند زنجیره تامین سرما (کول تگ) رونمایی شد.