آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی بیماری است مزمن و شایع که حدود یک درصد از جمعیت جهان به آن مبتلا هستند و در زنان شایع‌تر از مردان است. برخی نشانه‌های این بیماری عبارتند از درد، تورم، درد در هنگام حرکت، محدودیت حرکت مفصل و درد در هنگام لمس؛ همچنین بیمار ممکن است دچار نشانه‌های سیستمیک مانند تب، ضعف، خستگی، بی‌اشتهایی و کاهش وزن شود.

 در حال حاضر درمان قطعی و دائمی برای این بیماری وجود ندارد اما امید‌هایی برای سلول درمانی این بیماری ایجاد شده است. به منظور بررسی بی‌خطر بودن استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان در درمان مبتلایان به این بیماری، دکتر ناصر اقدمی، دکتر فرهاد غریب‌دوست، ثریا شادمان‌فر و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، بیمارستان بقیه‌الله، بیمارستان شریعتی و دانشگاه علم و فرهنگ، یک کارآزمایی بالینی مرحله 2/1 انجام دادند. 

در این کارآزمایی بالینی، 30 بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی زانو انتخاب و به دو گروه مساوی تقسیم شدند؛ یک گروه 40 میلیون سلول بنیادی مزانشیمی در محل مفصل زانو دریافت کرد و گروه دیگر دارو نما (به جای سلول، سرم نمکی به محل مفصل تزریق شد). لازم به ذکر است که در این پژوهش بیماران، پزشکان و کسانی که اطلاعات را جمع‌آوری و تفسیر می‌کردند، نمی‌دانستند چه کسی سلول دریافت کرده است و چه کسی دارو نما، این روند که در کارآزمایی‌های بالینی مرسوم است، باعث بیشترین میزان قابل اعتماد بودن نتایج خواهد شد.

نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی Cytotherapy به چاپ رسیده است، نشان داد، 12 ماه پس از تزریق سلولی هیچ عارضه ثانویه-ای در بیماران مشاهده نشد. هر چند دریافت کنندگان سلول مراتبی از بهبود ظاهری و راه رفتن بدون درد را نشان می‌دادند اما میزان بهبودی در بازه زمانی بررسی شده معنی‌دار نبود. 

در عین حال مدت زمان ایستادن در این بیماران بهبود معنی‌داری داشت. همچنین نیاز دارویی این گروه کاهش یافت.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد گرچه استفاده از سلول‌های مزانشیمی مغز استخوان در درمان روماتیسم مفصلی بی‌خطر است و عارضه جانبی ندارد، اما در خصوص میزان کارایی و اثرگذاری این سلول‌ها در درمان بیماران به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.